INBO en Natuurpunt zetten honderden modderkruipers uit in Meersen rond de Leie

Natuurpunt en onderzoekers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek gaan honderden grote modderkruipers uitzetten. Dat zijn kleine vissen die lijken op karpers. Ze worden uitgezet in de natuurgebieden Keuzemeersen en Latemse Meersen, nabij Drongen en Latem. De Modderkruipers zijn bedreigd in Vlaanderen, door de kweekvisjes uit te zetten hopen onderzoekers de huidige populaties te versterken.

De modderkruiper is bekend omdat hij onweer kan voorspellen. "Bij grote drukschommelingen, als er plots onweer op komst is, gaat de modderkruiper zich chaotisch en kronkelend naar de oppervlakte begeven", vertelt Spanoghe, vrijwilliger bij Natuurpunt en conservator van de Keuzemeersen. "Sommige oudere mensen kennen deze vis misschien nog onder de volksnaam 'weeraal'.

Vroeger vond je de Modderkruiper overal terug in Vlaanderen. "De Leievallei was een grote overstromingsvlakte, van de Gentse 19e-eeuwse gordel tot Deinze en daar voorbij", vertelt Spanoghe. "In de winter stond de vallei volledig onder water en waren er tot ver in het voorjaar kleine poeltjes en natte sloten." Sinds de Tweede Wereldoorlog begonnen de populaties sterk af te nemen door het verdwijnen van die natuurlijke riviervallei en intensieve slootruimingen. "De modderkruiper kan daar niet tegen, want je schept hem er letterlijk uit", zegt Spanoghe.

Sporen van Modderkruiper in natuurgebieden rond de Leie

"In Vlaanderen zijn er enkel in de Noorderkempen en de Demervallei nog enkele relictpopulaties bekend. In de Leie- en Scheldevallei is de soort al meer dan 40 jaar niet meer gezien", klinkt het bij Natuurpunt. "Toch zijn er hoopgevende signalen", vertelt Jeroen Van Wichelen, onderzoeker bij het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). "Met behulp van een innovatieve monitoringstechniek vonden we vorig jaar kleine populaties van grote modderkruipers in de Gentbrugse Meersen, Bourgoyen-Ossemeersen, Assels en Latemse Meersen. Maar deze vissen zijn genetisch niet gezond, waarschijnlijk omdat het om kleine, geïsoleerde populaties en dus inteelt gaat."

Relictpopulaties versterken met jonge kweekdieren

Door jonge kweekdieren uit te zetten in de Keuzemeersen en Latemse Meersen willen Natuurpunt en INBO huidige relictpopulaties in de Leievallei genetisch versterken. "Via een soortbeschermingsprogramma hebben we de soort gekweekt uit exemplaren van een populatie uit Nederland", zegt Spanoghe.
"Vorig jaar werden er uitgezet in Kruibeke, Bazel en Rupelmonde. Andere gebieden zijn waarschijnlijk ook geschikt, zo wordt er nog onderzoek gedaan om de modderkruiper in de toekomst ook uit te zetten in de Bourgoyen-Ossemeersen en de Gentbrugse Meersen."
De uitzettingen in de Keuzemeersen en Latemse Meersen kaderen in het 'Soortenbeschermingsplan grote modderkruiper', dat in 2021 door het Agentschap Natuur en Bos en het INBO uitgerold werd. Natuurpunt werkt rond de Leie bovendien aan het versterken van de natuurkwaliteit door in te zetten op vernatting en betere waterkwaliteit, twee cruciale voorwaarden die moeten vervuld zijn om de modderkruiper alle kansen te geven.
Natuurpunt werkt hiervoor samen met verschillende partners waaronder het bedrijf Gerolsteiner. Deze mineraalwater producent schenkt jaarlijks een deel van zijn omzet aan Natuurpunt die hiermee zonnepompen kan aanschaffen en zo gronden opnieuw kan vernatten.