Hoe tel je vogels?

Afbeelding
telinstructies
Natuurpunt

Zo simpel als 1, 2, 3

  1. Neem pen en papier of je tellijstje bij de hand en noteer het startuur.

  2. Kijk 15 minuten naar de vogels in je tuin. Noteer per soort het grootste aantal vogels dat je tegelijk zag. Overvliegende vogels tel je niet mee. 

  3. Geef je telling in via het telformulier. (Het telformulier is enkel beschikbaar tijdens Het Grote Vogelweekend, om wetenschappelijke redenen.)

Geen vogelexpert?

Er vliegen heel wat vogelsoorten in onze tuinen. Niet evident om deze allemaal van elkaar te onderscheiden. Gelukkig hoef je geen ornitholoog te zijn om ze te herkennen. Op deze website vind je heel wat hulpmiddeltjes, zoals een gratis online cursus, de vogelposter of een overzicht van de meest voorkomende tuinvogels. En onze tuinvogelexperts staan tijdens het hele Vogelweekend klaar om al je vragen over vogels te beantwoorden.

Afbeelding
Hoe werkt het
Natuurpunt

Waarom is vogels tellen belangrijk?

Het Grote Vogelweekend is het grootste citizen science project rond tuinvogels in Vlaanderen. De jaarlijkse tellingen bieden ons inzicht in hoe vogels tuinen gebruiken tijdens de winter. Door consistent te tellen, krijgen we vergelijkbare gegevens en een beter beeld van de toestand van onze vogels. De gegevens uit de tellingen zijn dus omvangrijk en waardevol. Maar ook de educatieve rol is belangrijk, want tellers ontdekken dat systematisch voederen tuinvogels helpt.

Jouw tuin, hun thuis 

Tuinen beslaan wel 12% van Vlaanderen en vormen samen een grotere oppervlakte dan alle natuurgebieden. Ze zijn essentieel voor standvogels zoals de merel, huismus en het winterkoninkje. Door je tuin natuurlijk in te richten, bied je hen voedsel, veiligheid en nestplaatsen. Maar op strenge winterdagen is het veel moeilijker voor vogels om voedsel te vinden. Vooral kleine soorten, zoals de staartmees, verliezen veel energie en gewicht in koude nachten. Je helpt hen dan door vogelvoer te voorzien, zodat ze ook op winterse dagen sterk blijven. En zelfs op mildere dagen is voederen zinvol: zo leren de vogels jouw tuin als vaste plek kennen.

Afbeelding
Genieten
Natuurpunt

Beter dan therapie

En vogels tellen is niet alleen nuttig, het is ook ontspannend.

Zonder het te beseffen, zorgen die tsjilpende bezoekers ervoor dat we tot rust komen en een grote voldoening ervaren. Geen gemakkelijkere manier om met de natuur kennis te maken dan vanuit je eigen warme nest. Ook vogels bestuderen en tellen is een ontspannende bezigheid. Regelmatig tellen is bovendien de enige manier om een idee te krijgen van hoeveel vogels je tuin nu eigenlijk echt bezoeken. 

 

Hou je verwondering levend

Wil je ontdekken wat er nog meer leeft in jouw tuin of tijdens wandelingen?

Met ObsIdentify herken je meer dan 22.000 soorten wilde dieren en planten, door simpelweg een foto te maken. De app identificeert soorten en voegt je waarnemingen automatisch toe aan de databank van waarnemingen.be. Zo draag je bij aan natuuronderzoek, net zoals bij Het Grote Vogelweekend.

Afbeelding
Logo Obsidentify app
Obsidentify
Afbeelding
Groenling
Natuurpunt

Hoe gaat het met onze tuinvogels?

Bij de meeste tuinvogels zien we de voorbije twintig jaar een dalende trend. Ze komen minder voor in de Vlaamse tuinen. Een heleboel factoren hebben invloed op hoeveel vogels we hier elk jaar zien. 

Streng winterweer, bijvoorbeeld, drijft vogels naar tuinen voor voedsel. Het weer in het noorden en het voedsel dat ze daar al dan niet vinden bepalen of vogels zoals de vink massaal naar onze contreien afzakken. De algemeen dalende trend heeft te maken met de klimaatverandering - veel vogels blijven langer noordelijker - en het intensieve gebruik van ons landschap

Voor een paar soorten zien we de laatste jaren weer een voorzichtige stijging. Dat stemt ons hoopvol. En we kunnen ze helpen met onze tuinen. Die zijn van groot belang voor het overleven van vogels. Ze vinden er voedsel, veiligheid en nestgelegenheid. 

Stijgers en dalers: 6 trends onder de tuinvogels

Het is moeilijk om straffe uitspraken te doen over de toestand van onze tuinvogels, maar met 21 edities van Het Grote Vogelweekend achter de rug zien we wel een aantal trends. Benieuwd of die zich doorzetten in 2025. De percentages bij de afbeeldingen tonen de evolutie tussen 2004 en 2024.

Afbeelding
merel
Natuurpunt

Merel -26%

Virusgevoelig

Onze geliefde merel kende een crash door de uitbraak van het usutuvirus in 2016. Daarvoor zat hij in meer dan 80% van de tuinen. Door het virus dook hij onder de 60%. In ’24 steeg hij weer naar 68%. Hopelijk haalt deze vrolijke zanger dit jaar 70%. Al wordt dat bang afwachten, want in september van dit jaar stak het usutuvirus weer de kop op.

Afbeelding
groenling
Natuurpunt

Groenling -22%

Duikvlucht

De groenling gaat al langer achteruit, maar sinds 2010 duikt hij nog sneller de diepte in. Daarvoor zagen we hem in 30 tot 40% van onze tuinen. De laatste 6 jaar nog amper in 10%! Uit andere West-Europese landen weten we dat de invloed van de parasiet ‘trichomonas gallinae’ zwaar weegt op de groenlingen.

Afbeelding
huismus
Natuurpunt

Huismus -9%

Terugval

De huismussen kenden een stevige terugval, met een dieptepunt onder de 40% in 2019. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het verdwijnen van hagen en de nieuwe bouwstijl die minder nestgelegenheid biedt. Gelukkig is er nu meer aandacht voor natuurlijke tuinen. Hopelijk zien we het begin van een langzaam herstel, zoals in Nederland.

Afbeelding
turkse tortel
Natuurpunt

Turkse tortel

Zorgwekkend

Al enkele jaren houden we de Turkse tortel scherp in het vizier. Deze soort glijdt af naar een heus dieptepunt na haar indrukwekkende opmars in de jaren ’60 tot ’80. De houtduif daarentegen, die we vroeger ‘op den buiten’ moesten gaan zoeken, zit nu al in meer dan 66% van de tuinen. Vermoedelijk zorgt de houtduif voor concurrentie.

Afbeelding
kauw
Natuurpunt

Kauw stabiel

Groepssucces

Kauwen laten zich steeds vaker zien én horen. De levendige, sociale vogels rukken sterk op in ons land. Opgelet: zij stelen de show met hun groepsgedrag maar worden in nog geen 40% van de tuinen opgemerkt.

Afbeelding
distelvink
Natuurpunt

Putter +2,5%

Opsteker

De opmars van de putter is een opmerkelijk lichtpuntje in het tuinvogelverhaal. We zien de laatste jaren steeds meer putters in de tuinen. Tot 2010 werd hij in minder dan 1% van de getelde tuinen geteld, in ’24 al in 3% van de tuinen. Hopelijk zie jij hem dit jaar ook in die van jou!

Een slecht teken

Dat geen enkele vogel in meer dan 80% van onze tuinen voorkomt, is een slecht teken. Dat was vroeger wel het geval voor merel, koolmees en roodborst. Onze tuinen nemen 12% van Vlaanderen in. Voor onze wintervogels is het van groot belang dat we die natuurlijk inrichten en dat we extra vogelvoer voorzien. Doe je mee? 

Afbeelding
Download je gratis Tuingids voor Blije Vogels
NP

Jouw gids voor een tuin vol blije vogels

Een gids vol praktische tips om vogels te voederen, en je tuin vogelvriendelijk in te richten. Met handige zoekkaart om je tuinvogels vlot te herkennen.

Vraag je Tuinvogelgids aan